Hafıza sorunlarında sanal gerçeklik tedavisi

Bu yazı Dr. Sevda Sarıkaya’nın 11.12.2021 tarihli Beyin ve Zihin köşe yazısından alıntıdır. İlgili bağlantıyı en altta bulabilirsiniz.

Çalışma alanı Alzheimer ve diğer tür demanslar olan bir nöroloji hekimi olarak bu gibi konularda yazarken çok ince eleyip sık dokuyorum. Çünkü şu an için %100 tedavisi bulunmayan Alzheimer hasta yakınları çok hassaslar. Türkiye’de maalesef bu konuda gerçek olmayan umutlar veren bazı özel merkezler ve muayenehaneler var. Öncelikle şu an için kesin tedavi olarak sunulanların birer kandırmaca olduğunu bilelim. Bu konudaki her yeni gelişme ve çalışmayı sizlere duyurmaya çalışıyorum. Sanal gerçeklik ise tıbbın birçok alanında kullanılmaya başlayan, üç boyutlu bir ortam hissi veren özel gözlükler ve cihazlarla uygulanan bir tedavi biçimi. Daha önce bu köşeden sanal gerçeklikle yanık hastalarında duyulan ağrının belirgin olarak azaltıldığı bir çalışmadan bahsetmiştim. Psikiyatrinin de bazı alanlarında sanal gerçeklik tedavisi kullanılıyor. Son birkaç yıldır hafıza sorunları yaşayan yaşlılarda , bu sorunları azaltmak için de sanal gerçeklik çalışmalarına başlandı. En son olarak Kaliforniya Ünversitesi, San Francisco’da düzenlenen, Scientific Reports dergisinde yayımlanan bir çalışmaya ortalama yaşı 70 olan 48 adet sağlıklı katılımcı dahil edilmiş. Labyrinth adı verilen sanal gerçeklik oyununda, gerçekte bir odanın içerisinde dolaşırken, gözlükler ve gerekli cihazlar sayesinde bir mahallede dolaşıp günlük işlerini hallediyorlar şeklinde bir simülasyona dahil edilmişler. Katılımcılara seanslar başlamadan hafıza testleri uygulanmış. Oyun 15 seans tekrarlandıktan sonra hafıza testleri tekrar yapılmış. Sanal gerçeklik oyunu oynamayan kontrol grubu ile kıyaslamalı değerlendirildiğinde, hafıza testlerinde anlamlı yükselme olduğu tespit edilmiş. Hatta aynı testin uygulandığı ortalama 25 yaş grubu gence yakın sonuçlar görülmüş. Çalışmayı gerçekleştiren bilim insanları, sanal gerçeklik oyunlarının beynin hafıza deposu olan hipokampusu uyardığını, böylece uzun dönemli hafızayı sağlamlaştırdığını düşünüyorlar. Benzeri şekilde sanal gerçeklik çalışmaları yapılan erken dönem Alzheimer hastalarında da hafızanın daha uzun süreli korunduğunu gösteren çalışmalar var.

Yazının orjinaline BURADAN ulaşabilirsiniz.